Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010

Τι είναι η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ




…με λόγια απλά, κατανοητά από όλους. Τα «απαγορεύεται», είναι πολλά. Οι προδιαγραφές που ορίζει ο Κανονισμός 1804/99 είναι αυστηρές & δύσκολες, σε σύγκριση με αυτά τα οποία ισχύουν στις σύγχρονες κτηνοτροφικές μονάδες εκτατικής παραγωγής. Μη ξεχνάμε όμως, ότι «τα αγαθά κόποις κτώνται»!


Σκοπός της Βιολογικής Κτηνοτροφίας είναι η δημιουργία & η διατήρηση του αυτονόητου, δηλαδή η θετική αλληλεπίδραση μεταξύ εδάφους – φυτού – ζώων – εδάφους – ανθρώπου. Ο τρόπος εκτροφής των ζώων, στοχεύει, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, καθαρότητας του περιβάλλοντος, καλή υγεία & σωστή διαβίωση των ζώων, λογική παραγωγή με λίγες εισροές, ποιότητα των ζωικών προϊόντων.
Από τον Κανονισμό καλύπτονται τα παρακάτω είδη ζώων: Βοοειδή, γουρούνια, αιγοπρόβατα, πουλερικά & ιπποειδή.
Η αρχή γίνεται από τη μεταβατική περίοδο ή περίοδο μετατροπής. Όταν μία κτηνοτροφική μονάδα μετατρέπεται σε βιολογική, ολόκληρη η έκταση της που χρησιμοποιείται, μαζί με τους χώρους, ακολουθεί τους κανόνες της βιολογικής γεωργίας. Για κάθε είδος ζώου έχουν καθοριστεί, συγκεκριμένοι χρόνοι μετατροπής.
- Για τα κοτόπουλα κρεοπαραγωγής η ελάχιστη περίοδος εκτροφής είναι 10 εβδομάδες & 6 για τα κοτόπουλα αυγοπαραγωγής.
- Για τα αιγοπρόβατα γαλακτοπαραγωγής, η ελάχιστη περίοδος είναι 3 μήνες & 6 μήνες για το κρέας.
- Για τα βοοειδή, η ελάχιστη περίοδος παραγωγής γάλακτος είναι 3 μήνες & κρέατος 12 μήνες.
Δεδομένο είναι, ότι προτιμούνται οι αυτόχθονες φυλές, που είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες. Εκμεταλλεύονται τη τοπική βλάστηση & δεν αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα υγείας. Τα ζώα πρέπει να προέρχονται από βιολογικές εκτροφές & καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους να έχουν εκτραφεί σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής κτηνοτροφίας. Κατά τη μετατροπή της μονάδας σε βιολογική δίνεται η δυνατότητα να μετατραπούν & τα ζώα που προϋπήρχαν , για αυτό έχει προβλεφθεί & η μεταβατική περίοδος. Επίσης, συμβατικά εκτρεφόμενα ζώα μπορούν να εισέλθουν στη μονάδα βιολογικής εκτροφής που δημιουργείται για πρώτη φορά, αν δεν μπορεί να βρεθεί ο επαρκής αριθμός ζώων που έχουν εκτραφεί σύμφωνα με το βιολογικό τρόπο & εφόσον πληρούν κάποιες προδιαγραφές ηλικίας ή βάρους. Επιτρέπεται επίσης & η εισαγωγή αρσενικών ζώων που προορίζονται για αναπαραγωγή.
Στη διατροφή των ζώων δίνεται μεγάλη βαρύτητα. Μην ξεχνάμε τα πρόσφατα διατροφικά σκάνδαλα που δημιουργήθηκαν από την αφύσικη διατροφή των ζώων. Η διατροφή των ζώων στη βιολογική κτηνοτροφία στοχεύει στη ποιότητα των ζωικών προϊόντων & όχι στη μεγιστοποίηση της παραγωγής. Τα ζώα πρέπει να τρέφονται με ζωοτροφές βιολογικής καλλιέργειας, οι οποίες θα πρέπει να παράγονται, στην ίδια κτηνοτροφική μονάδα. Με τις σημερινές συνθήκες, είναι πιθανόν οι κτηνοτρόφοι να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη παραγωγή βιολογικών ζωοτροφών. Έτσι τους δύνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιούν & ένα ποσοστό βιολογικών τροφών από το εμπόριο ή άλλες κτηνοτροφικές μονάδες. Η διατροφή των νεαρών θηλαστικών βασίζεται στο μητρικό γάλα. Απαγορεύονται τα ιχθυάλευρα, κρεατάλευρα, οτιδήποτε προέρχεται από γενετικά τροποποιημένα προϊόντα ή παράγωγα τους, φυράματα, γάλα με αντιβιοτικά & λίπη ή λάδια για πρώιμη ωρίμανση.
Κάθε μονάδα βιολογικής εκτροφής οφείλει να σέβεται τις φυσιολογικές ανάγκες των ζώων. Έχει αποδειχθεί ότι η κάθε μορφής αντιμετώπιση των ζώων από τους κτηνοτρόφους, έχει καθοριστικό ρόλο στη ποιότητα των προϊόντων που παράγονται. Τα μηρυκαστικά πρέπει να έχουν πρόσβαση σε βοσκοτόπια & οι κότες με τα γουρούνια σε προαύλια, όποτε το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Πρέπει να υπάρχει ένα στρώμα από φυσικό υλικό , πχ. άχυρο ή πριονίδι, τουλάχιστον στις φωλιές & πρόσβαση σε καλής ποιότητας νερό.
Απαγορεύεται:
-Το μόνιμο δέσιμο & το μόνιμο κλείσιμο των ζώων σε στάβλους.
- Τα κλουβιά σε κότες αυγοπαραγωγής & τα ατομικά κλουβιά στα θηλαστικά.
- Το κόψιμο των κεράτων, των δοντιών, των ουρών, των ραμφών & οι ευνουχισμοί.
- Ο 24ωρος τεχνητός φωτισμός.
- Η χρήση ηλεκτρικής διέγερσης & ηρεμιστικών πριν & κατά τη μεταφορά των ζώων.
- η εμβρυομεταφορά & κλωνοποίηση.
Για τα πουλερικά δίνεται κατώτατη ηλικία σφαγής , για να αποφευχθεί η υπερβολική πάχυνση. Η ηλικία αυτή καθορίζεται στις 81 ημέρες.
Ο έλεγχος των ασθενειών στη βιολογική κτηνοτροφία βασίζεται προληπτικά, στην επιλογή της κατάλληλης φυλής, σωστή μέθοδο εκτροφής, χρήση καλής ποιότητας ζωοτροφών, κατάλληλη πυκνότητα των ζώων & στις μονάδες εκτροφής. Αν παρόλα αυτά τα προληπτικά μέτρα κάποιο ζώο αρρωστήσει ή τραυματιστεί, τότε πρέπει να αντιμετωπισθεί η κατάσταση άμεσα & αν θεωρηθεί αναγκαίο, το ζώο να απομονωθεί σε κατάλληλους χώρους. Τα κτηνοτροφικά θεραπευτικά σκευάσματα που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται, είναι εκχυλίσματα φυτών, αποστάγματα, ομοιοπαθητικά προϊόντα & ιχνοστοιχεία. Η χρήση ορμονών για οποιοδήποτε λόγο απαγορεύονται όπως επίσης & η χρήση των αντιβιοτικών για προληπτικούς λόγους. Τα αντιβιοτικά επιτρέπονται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις. Όταν ένα ζώο ή ομάδα ζώων υποβάλλονται σε περισσότερες των 3 θεραπευτικών αγωγών με αντιβιοτικά, μέσα σε ένα χρόνο, τότε τα συγκεκριμένα ζώα & τα προϊόντα τους δεν επιτρέπεται να πωληθούν ως βιολογικά. Οι υποχρεωτικοί από τη νομοθεσία εμβολιασμοί & αποπαρασιτώσεις γίνονται κανονικά.
Ένας από τους βασικούς σκοπούς της βιολογικής κτηνοτροφίας είναι & η επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων της. Η κοπριά είναι πολύτιμη πηγή αζώτου & οργανικής ουσίας. Γι αυτό δεν πρέπει να σχηματίζει «βουναλάκια» δίπλα σε στάβλους, ώστε να αποτελεί πηγή μόλυνσης. Πρέπει να σκορπίζεται στα χωράφια & μάλιστα την κατάλληλη εποχή του έτους. Όταν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα συστατικά της από τα φυτά & για να μη μολύνεται ο υδροφόρος ορίζοντας. Υπάρχουν σαφείς προδιαγραφές που προσδιορίζουν σε πόσα στρέμματα διασκορπίζεται η κοπριά για κάθε είδος ζώου. Για τα κοτόπουλα, η ποσότητα της κοπριάς που επιτρέπεται για 10 στρέμματα κάθε χρονιά, αντιστοιχεί σε 580 κοτόπουλα κρέατος & σε 230 αυγοπαραγωγής. Για τα αιγοπρόβατα, στα 10 στρέμματα κάθε χρόνο, αντιστοιχεί η κοπριά 13,3 ζώων. Η κοπριά που ξεπερισεύει, πρέπει να τοποθετείται σε επαρκείς & ασφαλείς αποθηκευτικούς χώρους. Αν παραμείνει πάνω από ένα έτος αποθηκευμένη & χωνεμένη, χάνει πολλές από τις ευεργετικές της ιδιότητες. Καλό θα είναι, όση δεν χρησιμοποιείται ή δεν μπορεί να αποθηκευτεί, να μοιράζεται ή να πωλείται.
Οι περιοχές που έχουν καεί, έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα δάσωσης ή μακροχρόνιας παύσης εκμετάλλευσης γεωργικών εκτάσεων, δεν μπορούν να παράγουν βιολογικά ζωικά προϊόντα.
Ο έλεγχος & η πιστοποίηση αποτελούν βασικούς παράγοντες της διαδικασίας μετατροπής μιας μονάδας από συμβατική σε βιολογική. Καθορίζονται από τον Κανονισμό & είναι διαρκής. Περιλαμβάνουν όλη τη παραγωγική διαδικασία, από τις ζωοτροφές & τα βοσκοτόπια μέχρι τα σφαγεία, τη μεταποίηση των ζωικών προϊόντων & τη τυποποίηση. Πραγματοποιούνται από τους Οργανισμούς Ελέγχου & Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, οι οποίοι εποπτεύονται από τον ΟΠΕΓΕΠ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Είναι βασικό, πως οτιδήποτε χρησιμοποιείται από μια μονάδα & οποιοδήποτε προϊόν κυκλοφορεί στο εμπόριο & φέρει το χαρακτηρισμό βιολογικό, πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικό.
Η δυνατότητα Πιστοποίησης Βιολογικών Κτηνοτροφικών Προϊόντων, μπορεί να στηρίξει την ανάπτυξη συγκεκριμένων προβληματικών περιοχών, κυρίως ορεινών. Οι προοπτικές υπάρχουν: το κλίμα, οι φυσικοί πόροι γενικά, οι παραδοσιακές τεχνικές & οι γεωργικές εκτάσεις. Η προσπάθεια που ξεκίνησε το Φθινόπωρο του 2000, είχε την υποστήριξη κάποιων μεμονωμένων τολμηρών κτηνοτρόφων, οι οποίοι είχαν πρόσβαση στην έγκυρη & έγκαιρη ενημέρωση. Δυστυχώς δεν είχαν την ανάλογη υποστήριξη που θα έπρεπε. Αιτία, η έλλειψη μιας συγκεκριμένης & ξεκάθαρης πολιτικής, ενός συγκεκριμένου σχεδίου & προγράμματος δράσης, οι γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες & η αρνητική προκατάληψη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: