…. Και εμείς αγρούς φορολογούσαμε!

 Δαβίδ εναντίον Γολιάθ

Τον δικό του πόλεμο εναντίον του κολοσσού αγροχημικών προϊόντων Monsato ξεκίνησε ένας 75χρονος αγρότης από την Ιντιάνα αναζητώντας δικαίωση και μαζί απάντηση σε μερικά από τα πιο καυτά ερωτήματα της σύγχρονης γεωργίας: Έχει το δικαίωμα μια εταιρεία να «πατεντάρει» τη φύση; Ποιος ελέγχει τα δικαιώματα των σπόρων; Είναι η σύγχρονη γεωργία όμηρος μιας χούφτας επιχειρήσεων;

Ο λόγος για τον καλλιεργητή σόγιας Βέρνον Χιου Μπόουμαν, που είδε την υπόθεσή του εναντίον του υπεραιωνόβιου επιχειρηματικού κολοσσού να εκδικάζεται την περασμένη Τρίτη από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.

 Αιτία της δικαστικής διαμάχης είναι η παραβίαση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας με τα οποία η Monsato προστατεύει τους ανθεκτικούς στα ζιζανιοκτόνα γενετικά τροποποιημένους σπόρους σόγιας Roundup Ready που παράγει. Βάσει αυτής της πατέντας, η Monsato επιβάλλει στους αγρότες να χρησιμοποιούν τους μεταλλαγμένους σπόρους της μόνο για μια καλλιέργεια. Οι αγρότες δεν μπορούν να αποθηκεύσουν μέρος της παραγωγής τους και να το χρησιμοποιήσουν σε μιαν άλλη μεταγενέστερη σπορά, όπως έκαναν επί χιλιάδες χρόνια οι πρόγονοί τους. Οφείλουν να προβαίνουν σε νέα δαπάνη κάθε άνοιξη προκειμένου να προμηθευτούν τους καινούργιους και πανάκριβους σπόρους της Μonsato. Οι σπόροι αυτοί χρησιμοποιούνται σήμερα στο 90% των καλλιεργούμενων εκτάσεων σόγιας στις ΗΠΑ.

 Ο Μπόουμαν δεν παραβίασε άμεσα την πατέντα της Μonsato, αφού δεν χρησιμοποίησε ξανά κάποιους από τους σπόρους που είχε αγοράσει από αυτήν. Θέλοντας όμως να έχει μια δεύτερη -και υψηλότερου ρίσκου- σοδειά στην ίδια χρονιά αποφάσισε να αγοράσει το 2007 πιο φτηνούς σπόρους από μια σιταποθήκη. Μεταξύ αυτών των σπόρων υπήρχε και μεγάλη ποσότητα σπόρων δεύτερης γενιάς της Monsato.

 Oταν η Monsato πληροφορήθηκε το γεγονός, προχώρησε αμέσως σε αγωγή κατά του Μπόουμαν. Ισχυρίστηκε ότι ο καλλιεργητής σόγιας χρησιμοποίησε σπόρο δεύτερης γενιάς παραβιάζοντας την πατέντα, παραμερίζοντας βέβαια το γεγονός ότι αυτός είχε πωληθεί από τρίτο μέρος και ότι δεν ήταν ο αυθεντικός. Κέρδισε πρωτόδικα την υπόθεση και στον Μπόουμαν επιδικάστηκε πρόστιμο 84.500 δολαρίων.

 Από το 2010 η Monsato έχει καταθέσει 136 ανάλογες αγωγές εναντίον 400 αγροτών και 53 μικρών επιχειρήσεων. Κέρδισε και τις 11 που εκδικάστηκαν. Τα συνολικά της κέρδη από τους μικρούς καλλιεργητές τα τελευταία χρόνια ανέρχονται στα 23 εκατ. δολάρια.

Παρ’ όλα αυτά, ο 76χρονος καλλιεργητής σόγιας δεν απελπίστηκε και έφτασε ως το Ανώτατο Δικαστήριο. Απ’ ό,τι φάνηκε όμως την περασμένη Τρίτη δύσκολα θα κερδίσει την υπόθεση.

 Και πώς να την κερδίσει άλλωστε όταν ένας εκ των δικαστών, ο Κλάρενς Τόμας, ήταν δικηγόρος της Monsato στη δεκαετία του ’70; Πώς να την κερδίσει όταν η κυβέρνηση Ομπάμα τάχθηκε μέσω του υπουργείου Δικαιοσύνης αμέσως υπέρ του κολοσσού; Όταν οκτώ μέλη του αμερικανικού Κοινοβουλίου –και από τα δύο κόμματα- έχουν μετοχές της.

 Η Μonsato συνεισέφερε περισσότερα από 500.000 δολάρια στους υποψηφίους των τελευταίων εκλογών, κυρίως σε Ρεπουμπλικάνους, ενώ συνολικά πέρυσι ξόδεψε για λόμπι περί τα 6 εκατ. δολάρια. Άνθρωποι της εδώ και χρόνια εναλλάσσονται σε καίριες κυβερνητικές θέσεις προωθώντας τα συμφέροντά της.

 Μαζί της την περασμένη Τρίτη είχε εκτός απ’ όλους τους παραπάνω και κολοσσούς του software, όπως η Microsoft και η Apple, κορυφαίες εταιρείες βιοτεχνολογίας και νανοτεχνολογίας, εταιρείες ερευνών και πλειάδα επιχειρηματικών συνδέσμων, που γνωρίζουν ότι αν κάτι πάει στραβά σε αυτή τη δίκη τα κέρδη που διασφαλίζουν με τις αμφιλεγόμενες πατέντες τους θα κινδυνεύσουν. Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται τον Ιούνιο.

Του Μπάμπη Μιχάλη

 24/02/2013

«Η Εφημερίδα των Συντακτών»